Skip to content

Ewa Czerwińska – przewodnik trójmiejski

  • Strona główna
  • Blog
  • Oferta
  • Galeria
  • Kontakt

Ewa Czerwińska – przewodnik trójmiejski

Ewa Czerwińska, przewodnik, wycieczki po Trójmieście, historia Trójmiasta

Obrońca widoków dawnego Gdańska

9 czerwca 2020 by Ewa Czerwińska

Piwna 25


W roku 1801, 5 maja, pod tym właśnie adresem przyszedł na świat Jan Karol Schultz. Od dziecka przejawiał zamiłowanie do sztuk plastycznych. Ojciec- bogaty kupiec- nie był tym zachwycony, ale zmarł, gdy Jan Karol miał lat 6. Matka nie stawiała już przeszkód i zapisała syna do Szkoły Sztuk Pięknych w Złotej Bramie, którą kierował Adam Breysing. Po śmierci ojca rodzina bardzo zubożała. Dzięki swoim zdolnościom Schultz otrzymał stypendium i mógł kontynuować naukę w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie. Spędził tam trzy lata. Potem rozpoczął podróże po Europie. Odwiedził Drezno, Monachium i inne niemieckie miasta. Następnie udał się do Italii. Spędził tam aż cztery lata. Oczywiście cały czas malował rozwijając swój talent.Interesowała go szczególnie architektura. Z podróży przysyłał do rodzinnego miasta widoki średniowiecznych miast i kościołów. Doceniając jego talent, mieszkańcy grodu nad Motławą zebrali fundusze na następne stypendium, dzięki czemu jego artystyczne podróże, bardzo rozwijające jego talent, trwały kilka lat.

Johann Carl Schultz, portret autorstwa Matthäusa Langusa, 1826
zdjęcie z Gedanopedii

Jesienią 1832 roku, po dwunastu latach nieobecności, wrócił do Gdańska, by objąć stanowisko dyrektora i profesora malarstwa w swojej dawnej Szkole Sztuk Pięknych w Bramie Złotej. Zajął miejsce swojego dawnego mistrza, zmarłego właśnie, Breysinga.
Zamieszkał,wraz z żoną Karoliną Grothe, w służbowym mieszkaniu na piętrze w Dworze Bractwa św. Jerzego. W swoim ukochanym Gdańsku zauważył wiele zmian- dewastację zabytkowych budynków, brak ich konserwacji, bezmyślne niszczenie tego co piękne. Swoim zaangażowaniem zaraził uczniów szkoły , którą kierował. Na ile było to możliwe z pasją podjęto próby ratowania znikającego piękna.
Gdy w 1834 roku później oprowadzał po Gdańsku sławnego architekta Karla Fryderyka Schinkla, ten co krok mu powtarzał „Jakie to piękne, na Boga, dlaczego Pan tego nie namaluje ?” Zachęcony tym zaczął uwieczniać swoje miasto.
W 1835 założył pierwsze Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, a w 1856 Stowarzyszenie dla Zachowania Starożytnych Budowli i Zabytków. Przeciwstawiał się usuwaniu przedproży, rozbiórce zabytkowych domów i bezmyślnym przebudowom. Ciekawe co powiedziałby dzisiaj…..
To on ściagnął do Gdańska, do swojej szkoły Rudolfa Freitaga, wrocławianina, o którym już kiedyś pisałam. Tego, dzięki któremu powstało gdańskie muzeum w dawnym zespole pofranciszkańskim. Wśród jego współpracowników mozna też wymienić Louisa Sy ( kopia „Sądu Ostatecznego” Memlinga, mieszkał przy Piwnej17), czy Wilhelma Augusta Stryowskiego. Z wielkim zaangażowaniem walczyli o zachowanie tego co piękne, a co się nie dało uwieczniali dla potomnych.
Często wykłócali się z nadburmistrzem Leopoldem von Winterem, o rozbierane przez niego przedproża. Burmistrz miał do nich wiele sympatii, ale miał też swoje plany wobec swojego miasta . Kanalizując je, doprowadzając wodę, brukując ulice , wprowadzał je ( w zakresie poprawy higieny) w następny wiek. A to wymagało ofiar np w postaci znikających z krajobrazu Gdańska przedproży.
J.C. Schultz stworzył cały katalog widoków gdańskich zabytków. Jest to w wielu przypadkach jedyny obraz nie istniejących już ulic,placów, zaułków……. Wiele z nich przydało się bardzo przy odbudowie po II wojnie światowej. Dzieło ukazało się etapami w okresie 1855-1868 w trzech częściach pt. „Gdańsk i jego budowle w oryginalnych i malowniczych sztychach z geometrycznymi szczegółami i tekstem”
Mistrz posiadał wiele swoich szkiców z młodości, w tym szkice z rodzinnego domu z piękną typowo gdańską sienią( niestety nie odtworzoną, podobnie jak i fasada).

Johann Carl Schultz Dwór Artusa w Gdańsku, 1845–1850
zdjęcie Gedanopedia

Współpracował też z malborskim Zarządem Odbudowy Zamku.
Chciał pod koniec życia wydać jeszcze jeden cykl pt „Tutti Frutti”, ale bardzo boleśnie dotknęła go śmierć żony, zaczął podupadać na zdrowiu. Niedowład prawej reki bardzo utrudniał mu pracę.Swoje ostatnie szkice malował lewą ręką…

Johann Carl Schultz
Przedproże kamienicy przy
ul. Korzennej
, 1867
Gedanopedia

Zmarł w 12 czerwca 1873 r. Pochowano go na cmentarzu kościoła Bożego Ciała.

Post navigation

Previous Post:

Gdański Burmistrz

Next Post:

Coronawirusowo odsłona III

Archiwa

  • wrzesień 2022
  • sierpień 2022
  • lipiec 2022
  • maj 2022
  • kwiecień 2022
  • styczeń 2022
  • lipiec 2021
  • maj 2021
  • kwiecień 2021
  • marzec 2021
  • luty 2021
  • styczeń 2021
  • grudzień 2020
  • listopad 2020
  • październik 2020
  • wrzesień 2020
  • sierpień 2020
  • lipiec 2020
  • czerwiec 2020
  • maj 2020
  • kwiecień 2020
  • marzec 2020
  • luty 2020
  • kwiecień 2019
  • luty 2019
  • lipiec 2018
  • lipiec 2017
  • marzec 2017
  • listopad 2016
  • sierpień 2016
  • lipiec 2016
  • czerwiec 2016
  • maj 2016
  • marzec 2016
  • luty 2016
  • styczeń 2016
  • grudzień 2015
  • październik 2015
  • wrzesień 2015
  • sierpień 2015
  • lipiec 2015
  • czerwiec 2015
  • maj 2015
  • kwiecień 2015
© 2023 Ewa Czerwińska – przewodnik trójmiejski | WordPress Theme by Superbthemes