Karl Friedrich Schinkel
zdjęcie z Wikipedii
Karl Friedrich Schinkel (13 marca 1781 – 9 października 1841) był pruskim artystą i architektem. Urodził się w Neuruppin, w Brandenburgii. Był uczniem architekta Friedricha Gilly’ego i jego ojca Davida.Wraz z nimi założył biuro architektoniczne. W 1799, jako jeden z pierwszych studentów, podjął studia w nowo powstałej berlińskiej Akademii Budownictwa. Uczestniczył też w wykładach Akademii Sztuk Pięknych.
W 1800 roku mógł już, po złożeniu egzaminów do służby państwowej,samodzielnie prowadzić budowy. W tym też roku przejął zobowiązania przedwcześnie zmarłego na gruźlicę Friedricha Gilly. Między innymi kończył prace nad klasycystycznym pałacem w Owińskach pod Poznaniem.
W latach 1803-1805 odbył podróż po Italii. Tam zachwycił się malarstwem i po powrocie do Berlina postanowił własnie tak zarabiać na życie.Tworzył panoramy, dioramy.
Pracując dla teatru,jako scenograf, stworzył w 1816 r. „gwiaździste tło” dla przedstawienia „Pałacu królowej Nocy”” w pierwszym wystawieniu opery „Czarodziejski flet” Wolfganga Amadeusza Mozarta.
Kiedy jednak na berlińskiej wystawie sztuki w 1810 roku zobaczył obraz Caspara Davida Friedricha „Wędrowiec nad morzem mgły”, zdecydował, że nigdy nie osiągnie takiego mistrzostwa w malarstwie i powrócił do architektury.
W 1810 Schinkel uzyskał nominację na stanowisko asesora budowlanego rządu pruskiego. W 1815 został nominowany na stanowisko tajnego radcy budowlanego, obejmując odpowiedzialność za wszelkie projekty budowlane na terenie Prus.W 1816 Fryderyk Wilhelm III zlecił Schinklowi przebudowę centrum Berlina, by uczcić zwycięstwo Prus nad Napoleonem
Poza działalnością w ramach obowiązków państwowych, Schinkel zajmował się zleceniami prywatnym.
Karl Friedrich Schinkel powiedział kiedyś tak:
„Aby uniknąć bezpłodności i mieć duszę, budynek musi zawierać elementy poetyckie i przeszłe oraz odbywać z nimi dyskurs.”
Styl Schinkla w jego najbardziej produktywnym okresie definiuje zwrot w kierunku architektury greckiej, a nie cesarskiej, rzymskiej. Była to próba odwrócenia się od stylu, który był związany z niedawnymi francuskimi okupantami. Dlatego jest znanym orędownikiem greckiego odrodzenia. Jego najsłynniejsze budowle znajdują się w Berlinie i okolicach. Należą do nich Neue Wache (1816–1818), Narodowy Pomnik Wojen Wyzwoleńczych (1818–1821), Konzerthaus Berlin (1819–1821) przy Gendarmenmarkt, który zastąpił wcześniejszy teatr zniszczony przez pożar w 1817 r., Altes Museum na Wyspie Muzeów (1823–1830) oraz The Building Academy, znanej jako Bauakademie, znajdującej się przy Schinkelplatz w Berlinie (1932–36).
Później Schinkel całkowicie odszedł od klasycyzmu, przyjmując neogotyk w swoim kościele Friedrichswerder (1824–1831). Schinkel’s Bauakademie (1832–1836), jego najbardziej nowatorski budynek, odstąpił od konwencji historyzmu i wydawał się wskazywać drogę do czystej „modernistycznej” architektury, która w Niemczech stała się widoczna dopiero na początku XX wieku.
Spekulowano jednak, że ze względu na trudne okoliczności polityczne – okupację francuską i zależność od króla pruskiego – oraz jego stosunkowo przedwczesną śmierć, która uniemożliwiła mu obserwację wybuchowej industrializacji Niemiec w drugiej połowie XIX w. nie był w stanie sprostać prawdziwemu potencjałowi prezentowanemu przez jego szkice. We wrześniu 1840 przeszedł udar mózgu, po którym był prawostronnie sparaliżowany, cierpiał na zaburzenia mowy, a następnie zapadł w śpiączkę, z której się nigdy nie obudził. Zmarł 9 października 1841 w Berlinie.
Schinkel został pochowany jako zasłużony dla miasta Berlina na cmentarzu Friedhof der Dorotheenstädtischen und Friedrichswerderschen Gemeinden w kwaterze CAL G1. Jego nagrobek zdobi medalion z portretem architekta dłuta Augusta Kissa.
Lista dzieł Karla Schinkla jest tak przeogromna, że trudno by było wymienić je tu wszystkie. Znajdziemy je również w Polsce.Podaję tylko niektóre:
-Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim
-Kościół św. Trójcy w Toruniu
-Kościół św. Stanisław Kostki w Złotowie
-gmach Gimnazjum w Kwidzynie
-przebudowa zamku w Kurniku
-…..itd.itd…
W Gdańsku też możemy cieszyć się jego pracami:
projekt kościoła św. Jana Bosko , z 1819 roku, na gdańskiej Orunii
i gmach dawnego Gimnazjum Miejskiego(1834-1837), ale ten temat wymaga osobnego opisu 🙂 ostatnio wiele się z nim działo 🙂
foto-Gedanopedia
I jeszcze na zakończenie budynek, którego nie projektował nasz wielki architekt ( no dobrze, brał udział w przebudowie tego kompleksu) , nie stoi w Gdańsku, ale też jest z naszym miastem i jego osobą bardzo związany
A pisałam kiedyś, o nim, tutaj:
i jeszcze artykuł o Gimnazjum Miejskim:
I jeszcze dwa ciekawe linki:
https://www.iswinoujscie.pl/artykuly/8526
http://www.schinkel-galerie.de/PlPommern.html- zestawienie dzieł Schinkel’a wykonanych na terenach dzisiejszej północno-wschodniej Polski.
i na terenie Wielkopolski:
http://www.schinkel-galerie.de/PlGrosspolen.html